VIỆT NAM ĐỐI DIỆN THÁCH THỨC PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TÍN CHỈ CARBON – CƠ HỘI VÀ GIẢI PHÁP

VIỆT NAM ĐỐI DIỆN THÁCH THỨC PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TÍN CHỈ CARBON

Thị trường tín chỉ carbon đang là một trong những xu hướng phát triển mạnh mẽ nhất của kinh tế xanh trên toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, những thách thức trong khung pháp lý, cơ chế vận hành và tốc độ triển khai các dự án đang cản trở cơ hội tham gia thị trường quốc tế. Nhận định này được các chuyên gia chia sẻ tại tọa đàm "Phát triển kinh tế xanh trong nông nghiệp, nhìn từ tín chỉ carbon rừng và thực thi EUDR".

CƠ HỘI VÀ TIỀM NĂNG LỚN TỪ THỊ TRƯỜNG TÍN CHỈ CARBON

Tín chỉ carbon (Carbon credit) là một loại giấy phép có giá trị thương mại, cho phép tổ chức sở hữu quyền phát thải một tấn CO2 hoặc loại khí thải khác nằm trong danh mục khí nhà kính. Đây là một công cụ kinh tế quan trọng, góp phần giảm lượng phát thải toàn cầu thông qua giao dịch tín chỉ giữa các quốc gia và doanh nghiệp.

Tại Hội nghị COP29 ở Azerbaijan, ông Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài nguyên Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), nhận định rằng Việt Nam đang đạt được những thành tựu nhất định trong phát triển các dự án phát thải ở lĩnh vực nông nghiệp và lâm nghiệp. Tuy nhiên, để một dự án có thể bán tín chỉ carbon thành công, cần rất nhiều thời gian và nỗ lực. Ông Thọ cho biết:

"Hiện thời gian triển khai dự án carbon khoảng 1-1,5 năm để hoàn thành phần cơ sở. Việc kiểm kê khí nhà kính mất thêm 3 năm và cần thêm 3-5 năm nữa để thương mại hóa tín chỉ carbon."

Việt Nam đặt mục tiêu tạo ra 25 triệu tấn tín chỉ carbon vào năm 2025. Theo ông Trần Hiếu Minh, Trưởng phòng Khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế (Cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), nhiều đối tác quốc tế đang quan tâm đến việc chuyển nhượng tín chỉ carbon từ Việt Nam. Tuy nhiên, ông Minh cảnh báo:

"Nếu không tận dụng kịp thời, chúng ta có thể bỏ lỡ cơ hội, bởi tín chỉ carbon càng để lâu sẽ giảm giá trị, ảnh hưởng đến mức giá khi giao dịch.".

THÁCH THỨC TỪ VIỆC THIẾU KHUNG PHÁP LÝ RÕ RÀNG

Mặc dù Luật Lâm nghiệp 2017 đã đề cập đến rừng trồng và rừng tự nhiên, nhưng chưa làm rõ cơ chế liên quan đến tín chỉ carbon, gây khó khăn trong thu hút nhà đầu tư. Ông Nguyễn Đình Thọ khẳng định rằng:

"Sự e dè trong mua bán tín chỉ carbon có thể làm mất cơ hội của Việt Nam. Chính phủ, Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn cần nhanh chóng đưa ra khung chính sách để thị trường này phát triển, nếu không muốn mất cơ hội bắt kịp thế giới."

Trong khi đó, các quốc gia láng giềng như Thái Lan hay Singapore đã phát triển mạnh mẽ thị trường tín chỉ carbon, thu hút đầu tư quốc tế với quy mô lớn. Việt Nam cần một cơ chế chia sẻ lợi ích rõ ràng, đặc biệt là trong các dự án rừng tự nhiên.

THỊ TRƯỜNG CARBON: CÁC MÔ HÌNH VÀ TRIỂN VỌNG

Hiện nay, trên thế giới tồn tại hai loại thị trường carbon chính:

1. Thị trường carbon quốc tế tự nguyện: Dựa trên nhu cầu tự nguyện của doanh nghiệp để thực hiện trách nhiệm xã hội, tạo thêm nguồn cung tín chỉ cho thị trường nội địa.

2. Thị trường carbon nội địa bắt buộc: Áp dụng các quy định pháp luật để doanh nghiệp tuân thủ các tiêu chuẩn phát thải.

Theo Nghị định 06/2022 về giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone, dự kiến đến năm 2028, thị trường tín chỉ carbon chính thức sẽ vận hành tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện tại, ông Hà Công Tuấn, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn, đề xuất:

"Nhà chức trách nên cho phép thí điểm và xuất bán tín chỉ carbon ra quốc tế. Đây là cách tận dụng tiềm năng sẵn có khi thị trường nội địa còn hạn chế."

THÀNH CÔNG BAN ĐẦU: DỰ ÁN CHUYỂN NHƯỢNG TÍN CHỈ CARBON

Từ năm 2014, Việt Nam đã bắt đầu lộ trình giảm phát thải trong nông nghiệp với các dự án thí điểm tín chỉ carbon tại khu vực Bắc Trung Bộ. Vào tháng 10/2020, Việt Nam đã ký kết thỏa thuận chuyển nhượng 10,3 triệu tín chỉ carbon với Ngân hàng Thế giới (WB), mang lại 51,5 triệu USD. Khoản tiền này đã được phân bổ về các địa phương, mang lại lợi ích trực tiếp cho khoảng 7.000 chủ rừng.

Ngoài ra, Đề án 1 triệu ha lúa giảm phát thải khí mê-tan cũng đang được triển khai, hứa hẹn mở ra hướng đi bền vững cho ngành nông nghiệp Việt Nam.

VIETNGA ENERGY ĐỒNG HÀNH CÙNG DOANH NGHIỆP

Là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực năng lượng bền vững, VIETNGA ENERGY cam kết hỗ trợ doanh nghiệp kiểm kê khí nhà kính và tận dụng cơ hội từ thị trường tín chỉ carbon. Chúng tôi tin rằng, kết hợp phát triển kinh tế xanh với trách nhiệm xã hội sẽ là yếu tố quyết định để hướng tới một tương lai bền vững.

- Theo Viet An | Vnexpress

VIETNGA ENERGY
Tiết kiệm - Hiệu quả - Bền vững